Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 741, z późniejszymi zmianami) w art. 1 ust. 2 wśród elementów, jakie należy uwzględniać w procesie planowania przestrzennego, w pkt. 6 wymienia walory ekonomiczne przestrzeni, definiowane jako te cechy przestrzeni, które można określić w kategoriach ekonomicznych. Art. 17 ww. ustawy nakłada na wójta gminy obowiązek sporządzenia prognozy skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego oraz sformułowanie wniosków pozwalających zoptymalizować założone rozwiązania przestrzenne pod kątem efektywności ekonomicznej.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U. z 2003 r. Nr 164, poz. 1587), prognoza skutków finansowych uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powinna zawierać w szczególności:

prognozę wpływu ustaleń zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na dochody własne i wydatki gminy, w tym na wpływy z podatku od nieruchomości i inne dochody związane z obrotem nieruchomościami gminy oraz opłaty i odszkodowania, o których mowa w art. 36. ustawy;
prognozę wpływu ustaleń zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na wydatki związane z realizacją inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy;
wnioski i zalecenia dotyczące przyjęcia proponowanych rozwiązań projektu zmiany planu miejscowego, wynikające z uwzględnienia ich skutków finansowych.

Biorąc pod uwagę zapisy art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne gminy obejmują m.in. sprawy:

ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,
gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
lokalnego transportu zbiorowego.

Zadania te realizowane są ze środków własnych gminy lub subwencji. W tym celu Gmina sporządza plan inwestycyjny. W planach inwestycyjnych uwzględnia się również zadania inwestycyjne wynikające z uchwalanych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a także decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

Z uwagi na przedstawione poniżej kompetencje, gmina jest zarówno autorem, jak i realizatorem planu:

gmina podejmuje uchwalę o przystąpieniu do sporządzenia lub zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
przy pomocy aparatu administracyjnego, wójt, burmistrz lub prezydent jest odpowiedzialny za sporządzenie opracowania planistycznego i jego realizację,
rada gminy uchwala plan.